درويشى: ايرج با مرگش به هنرش زندگى بخشيد
موسیقی ما - در بحبوحه تراکم بالای برگزاری کنسرت ها و برنامه های موسیقایی که این روزها در فشرده ترین شکل ممکن خود به دلیل نزدیکی ماه مبارک رمضان برگزار می شود، دست اندرکاران بنیاد فرهنگی هنری بسطامی که از چندی پیش در تدارک برگزاری جشنواره ای به نام استاد فقید موسیقی ایران زنده یاد ایرج بسطامی بود، شنبه شب دوم خرداد ماه با حضور مشتاقان موسیقی و تعدادی از هنرمندان به نام موسیقی ایرانی میزبان مخاطبان با برگزاری مراسم اختتامیه این رویداد هنری در تالار وحدت بودند. مراسمی که ضمن معرفی برگزیدگان از دو هنرمند پیشکسوت موسیقی هم تقدیر کرد. در این مراسم که دومین دوره خود را سپری مى کرد، برگزیدگان سه بخش بهترین آلبوم موسیقی سنتی، برترین های آواز سنتی در دوره جوانان و آزاد و بهترین گرافیک آلبوم موسیقی سنتی معرفی شدند.
در ابتدای این مراسم که اجرای آن بر عهده ژاله صادقیان، مجری تقریبا ثابت برنامه های موسیقی بود، ضمن پخش نماهنگی از معرفی فعالیتهای بنیاد فرهنگی هنری ایرج بسطامی، فاطمه بسطامی خواهر این خواننده فقید از همراهی شرکت کنندگان برای حضور در این جشنواره که با هدف زنده نگه داشتن نام برادرش راه اندازی شده، تشکر کرد. و البته بعد از این بخش بود که با پخش نماهنگ بخش «آلبوم سنتی سال» فریدون شهبازیان به جایگاه رفت و ضمن قرائت بیاینه هیات داوران این بخش گفت: "زنده یاد بسطامی که نامش زینت بخش این جشنواره است، هنرمندی بود که غریب زندگی کرد و غریبانه راهی سفر ابدی شد که این اتفاق ناگوار در زلزله زندگی سوز و خانمان برانداز بم روی داد. او در زمان حیاتش از سوی جامعه موسیقی، سازمان ها و هنرمندانی که سال ها با او کار کردند، مورد توجه جدی قرار نگرفت. این امر بسیار تاسف برانگیز بود که توجه رسانه ها بعد از مرگش به این جلب شد که هنرمندی در گستره آواز ایران وجود داشته که مورد بی توجهی قرار گرفته و اکنون در میان ما نیست."
شهبازيان در ادامه با يادى از محمدرضا درويشى و پرويز مشكاتيان گفت: "به قول محمدرضا درویشی، ایرج با مرگ خود به هنرش زندگی بخشید. بنابراین مسئولان هنری کشور به یاد داشته باشند که با بقیه موسیقیدانان با مهربانی بیشتری رفتار کنند. صدای بسطامی در مقایسه با خوانندگان قبلی و بعدی خود از ویژگی های قابل توجهی برخوردار بود که شامل گستردگی زیاد، قدرت تحریر زیبا و روان، درک صحیح از ادوات موسیقی دستگاهی ایران، سازگاری با انواع کارهایی که به او پیشنهاد می شد و جنس صدایش می شد که به قول پرویز مشکاتیان راز ماندگاری ایرج، صدای او بود که به هیچ کسی جز خودش شبیه نبود. ایرج به دلیل هوش سرشار با موسیقی ارکسترال و سنتی به سرعت هماهنگ می شد. البته نقطه عطف زندگی هنری ایرج بسطامی دو نکته بود؛ اول اینکه او شاگرد محمدرضا شجریان بود که زیر و بم های آواز ایرانی را به او آموخت، دوم همنشینی و ممارست با پرویز مشکاتیان. اما قطعا او بدون هوش و قریحه سرشار خود نمی توانست به این میزان از موفقیت دست پیدا کند."
شهبازیان با بیان اینکه در این سال ها موسیقی جامعه ما حال و روز خوشی ندارد، گفت: "هر گروهی از جامعه با نوعی از موسیقی خود را سرگرم می کند. آنهایی که از موسیقی پرهیز دارند، نیاز خود را با نوع خاصی از موسیقی برطرف می کنند. گروهی از مردم هم با موسیقی بی هویت و بازاری به رفع نیاز خود به موسیقی می پردازند اما به هر شکل این نشانگر نیاز فطری انسان به موسیقی است که با در نظر گرفتن آن، برگزاری چنین جشنواره هایی اهمیت والایی می یابد و ایفای نقش هنرمندان در چنین فضایی، وجدان بیدار و مسئولیتی سنگین را طلب می کند.
اين موزيسين ارزنده با اشاره به روند داوری آثار عرضه شده به دومین جشنواره ایرج بسطامی گفت: "امسال در دومین دوره جشنواره، ۳۶ آلبوم موسیقی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که آثار موسیقیدانان جوان در بین آنها چشمگیرتر بود. هیات داوران در دو مرحله به داوری آثار پرداخت که برخی از آثار به دلیل کیفیت نزدیک به همدیگر، نیاز به شنیدن چندین باره داشتند. البته در برخی
آثار نیز سهل انگاری ها و بی دقتی هایی دیده می شد و در نهایت شش آلبوم موسیقی به عنوان نامزد نهایی برگزیده شدند و من امیدوارم با یاری جامعه موسیقی، مدیران و نهادهای ذیربط، برگزاری این جشنواره در سال های پیش رو تداوم یابد زیرا دو دوره از این جشنواره با همت خانواده بسطامی و با تحمل مشکلات و سختی های بسیار به انجام رسیده است."
مجید مولانیا برای آهنگسازی آلبوم های «یار مست»، گروه سیاه و سپید برای آهنگسازی آلبوم «از روزگار رنگ آمیز» و گروه همنوازان خاموش برای آهنگسازی آلبوم «سحرخوانی» هنرمندان و آلبوم هایی بودند که در این بخش به ترتیب جوایز اول تا سوم بخش بهترین آلبوم موسیقی سنتی سال ۹۲را دریافت کردند. ضمن اینکه سمیرا موسوی پور برای طراحی گرافیکی آلبوم «می صوفی افکن کجا می فروشند» به عنوان برگزیده بخش گرافیک شناخته شد.
پخش نماهنگ موسیقایی از هنرمندان درگذشته موسیقی به همراه اجرای چند قطعه موسیقایی توسط گروه «پور عطایی» متشکل از علی، هادی، فریبا و زینب پورعطایی و پیمان غمخوار احمدی از جمله بخش های دیگر این مراسم بود که به نوعی مقدمه ای برای تجلیل از فاضل جمشیدی خواننده و دبیر اجرایی دوره اول جشنواره موسیقی بسطامی به حساب می آمد.
جمشیدی در این بخش از برنامه گفت: "سال ۸۹ که دبیری نخستین دوره جشنواره موسیقی ایرج بسطامی بر عهده من بود، اگر اساتیدی که به کمکم آمدند نبودند، واقعا مریض می شدم زیرا مدیریت آن جشنواره واقعا کار دشواری بود.
حسام الدین سراج خواننده و دبیر هنری جشنواره موسیقی ایرج بسطامی هم در این برنامه گفت: "يك استعداد ویژه نوجوان، یک استعداد از بین بانوان و یک استعداد غیرایرانی و افغانی الاصل هم که در زمینه آواز ایرانی فعالیت کرده، از جمله برگزیدگان بخش آواز جشنواره هستند."
او با تاکید بر حضور افراد با شیوه ها و گرایش های مختلف آوازی در هیات داوران بخش آواز جشنواره گفت: "معیارهای داوری آثار شامل جنس صدا، وسعت صدا، تناسب در اجرای تحریر و کشش، تلفیق شعر و موسیقی، تسلط بر ردیف، طراحی مناسب در اجرا، متر آواز، دقت در کوک، ریتم در اجرای تصنیف، ملودی در اجرای تصنیف، هماهنگی در همراهی با ساز و موارد ديگر بوده است. البته طبق آمار به دست آمده، ۲۵ درصد از شرکت کنندگان بخش آواز از تهران و ۷۵ درصد از باقی استان ها بودند."
معرفی برترین ها در حوزه آواز سنتی یکی دیگر از بخش های مراسم اختتامیه جشنواره بسطامی بود که در این بخش از برنامه بهترین های بخش آواز سنتی جشنواره بسطامی در دو رده جوانان و رده سنی آزاد معرفی شدند که وحید حقیقی یار رتبه دوم و مهدی محمدی و علیرضا آذر به طور مشترک رتبه سوم بخش آواز در رده سنی آزاد را به دست آوردند. داوران در این بخش اثری را به عنوان کار برتر معرفی نکردند. همچنین امید آزاک، حسین رستمی شاپورآبادی و سلیمان رضایی به ترتیب رتبه های اول تا سوم بخش آواز در رده سنی جوانان را کسب کردند. رضوان نباتی، احمد شهیرصدر و بهار صادقی هم به ترتیب به عنوان برگزیده های بانوان، برگزیده غیرایرانی و استعداد نوجوان شناخته شدند.
از نکات قابل توجه در مراسم اختتامیه دومین جشنواره موسیقی بسطامی، گروه سور متشکل از مجید حسین خوانی خواننده، مجید مولانیا تار، حمید قنبری تنبک، علیرضا دریایی کمانچه، بهزاد حسن زاده کمانچه، امین دادوری دف، صابر سوری عود و جمشید صفرزاده سنتور بود كه به اجرای برنامه پرداختند. پایان بخش مراسم اختتامیه دومین جشواره موسیقی ایرج بسطامی تقدیر از فرهنگ شریف بود که در غیاب او که در بیمارستان بستری است، با حضور همسر این هنرمند پیشکسوت انجام شد.
در مراسم اختتامیه دومین جشنواره موسیقی ایرج بسطامی هنرمندان و مدیرانی از جمله بهزاد فراهانی، جعفر پناهی، بهروز رضوی، علی مرادخانی، شهرام ناظری، فرزاد ادیبی، محمدرضا درویشی، بردیا صدر نوری، پیروز ارجمند، صدیق تعریف، نادر گلچین، حسن ناهید، کیخسرو پورناظری، ایران درودی، هنگامه اخوان حضور داشتند.
